Πέμπτη 9 Μαρτίου 2017

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΜΑΝΩΛΗ ΚΑΙ ΜΑΡΙΑΣ ΔΙΠΛΟΥ (Α΄ μέρος)

Στο χθεσινό κείμενο-αφιέρωμα στο Ψηφιακό Μουσείο Μακρονήσου που με θαυμαστό τρόπο «οργάνωσαν» τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας (διαβάστε το εδώ), υπήρξε και μία μικρή αναφορά στο βιβλίο-συλλογή του Βαρδή Βαρδινογιάννη και του Παναγιώτη Αρώνη Οι μισοί στα σίδερα, στα περιεχόμενα του οποίου συμπεριλαμβάνονται και τρία μικρά αφηγήματα δύο Καβαλιωτών κρατουμένων. Του Μανώλη και της Μαρίας Διπλού.

Όπως σημείωνα, πολλές από τις μαρτυρίες που δημοσιεύονται στο πολύτιμο αυτό βιβλίο, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν έχουν ακόμη ψηφιοποιηθεί. Ανάμεσά τους και αυτές των δύο συντοπιτών μας αγωνιστών της Αριστεράς. Λόγος που με έκανε να προστρέξω ο ίδιος στους υπευθύνους των Αρχείων για να τους ζητήσω τη μεγάλη χάρη: να μου στείλουν τα κείμενά τους σε οποιαδήποτε «μορφή» τους διευκολύνει. Προς τιμήν τους, η ανταπόκριση ήταν άμεση και μέσα σε δύο ημέρες οι φωτοτυπίες μέσω e-mail είχαν «περάσει» στα χέρια μου.

Εκτιμώντας ότι οι μαρτυρίες αυτές του Μανώλη και της Μαρίας Διπλού ανήκουν στην πόλη και την Ιστορία της, τις καταθέτω δημόσια ως ελάχιστο φόρο τιμής στη μεγαλοσύνη και τους αγώνες τους. Για λόγους καθαρά πρακτικούς, τα κείμενα θα δημοσιευτούν σε δύο αυτοτελείς συνέχειες.

Μανώλης Διπλός
Ο Κώστας Παπράκης

Το ανατριχιαστικό περιστατικό που ακολουθεί συνέβη στον Κώστα Παπράκη, από το χωριό Ποταμιά της Θάσου. Εγώ τον γνώρισα στην περίοδο της Κατοχής, είχε κυνηγηθεί απ’ τις αρχές της Βουλγαρικής Κατοχής πέρα από τον Στρυμόνα. Εκεί, εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ και αγωνίστηκε στις γραμμές της, στον ίδιο τόπο. Μετά τη Βάρκιζα, ήρθε στην περιοχή μας και τοποθετήθηκε γραμματέας της ΕΠΟΝ στη ΝΕ της Δράμας. Αργότερα, το ’47, τοποθετήθηκε στη ΝΕ της Ξάνθης. Εκεί πιάστηκε και παραπέμφθηκε στο έκτακτο στρατοδικείο, το οποίο τον καταδίκασε σε θάνατο.
Όταν επέστρεψε στη φυλακή της Ξάνθης, παρέμεινε εκεί αναμένοντας την εκτέλεσή του. Η καταδίκη του τον είχε αναστατώσει.

Μια μέρα, εκεί που ήταν ακουμπισμένος στον τοίχο της φυλακής, όρμησε τρέχοντας σε μια γωνιά του προφυλακίου όπου υπήρχε ένα χοντρός τάκος που έσχιζαν πάνω του τα ξύλα, άρπαξε ένα τσεκούρι που ήταν εκεί, άπλωσε το πόδι του πάνω στο τάκο και με τα δύο του χέρια κατάφερε ένα τρομερό χτύπημα και έκοψε το πόδι του κάτω από το γόνατο. Έπεσε κάτω με μια στριγγιά φωνή. Έτρεξαν οι κρατούμενοι, τον σήκωσαν. Τα αίματα και το μεδούλι απ’ το κόκαλο είχαν πλημμυρίσει το χώμα. Έφτασε το προσωπικό της φυλακής και τον πήρε. Την άλλη μέρα σηκωτό τον πήγαν στην εκτέλεση…

Μαρία Διπλού
Μαρτυρίες
Το 1948, μαζί με άλλους 50 συμπολίτες μου, δικάστηκα και εγώ από το έκτακτο στρατοδικείο Δράμας. Μόνο που το στρατοδικείο αυτό της Δράμας το μετέφεραν στην Καβάλα ειδικά για τη δική μας δίκη, με σκοπό να τρομοκρατήσουν τους κατοίκους της πόλης, αφού στη δίκη αυτή συμμετείχαν και αρκετοί Καβαλιώτες.

Στη δίκη αυτή, καταδικαστήκαμε, αν θυμάμαι, 11 σε θάνατο. 8 άντρες και 3 γυναίκες. Από τους 11 καταδικασθέντες σε θάνατο, ο ένας (Στέφανος Νικολαΐδης, εκτελέστηκε σε 3 μέρες), ήταν παμψηφεί. Οι άλλοι που ήμασταν με 4-1 μεταφερθήκαμε στη Δράμα. Εκεί, το έκτακτο λειτουργούσε καθημερινά και οι θανατικές καταδίκες των αγωνιστών ήταν καθημερινό φαινόμενο.
Από το καθημερινό αυτό δράμα, μου μένει αξέχαστη η περίπτωση της συντρόφισσάς μου Κατίνας Παπαδοκωτσέλη. Την είχαν πιάσει στην Καβάλα για απόκρυψη όπλων και την έφεραν στη Δράμα για το στρατοδικείο. Μαζί της έφεραν και τον άντρα της. Αυτός δεν είχε καμιά συμμετοχή για την απόκρυψη όπλων, ούτε καν γνώση γι’ αυτά.

Στο διάστημα της προφυλάκισής τους, είχαν μαζί τους το 10χρονο κοριτσάκι τους, αφού δεν είχε μείνει στο σπίτι τους για να το φροντίζει. Ο διευθυντής όμως δεν της το άφησε και το πήρε ο ίδιος στο σπίτι του για υπηρεσία. Το πρωί που ήρθε το απόσπασμα για να τους πάρει, ξύπνησε το παιδί και το πήγε στις φυλακές για να δει τους γονείς του που τους έπαιρναν για εκτέλεση. Η σκηνή ήταν συγκλονιστική.

Από την παραμονή μου στις φυλακές Δράμας θυμάμαι ακόμη την περίπτωση της συμπολίτισσάς μου Ελ. Μπ. που την έφεραν από την Ασφάλεια Καβάλας, αφού είχαν φροντίσει ύστερα από πολυήμερα βασανιστήρια να της βάλουν στον πρωκτό ένα χοντρό παλούκι με συνέπεια να της προκαλέσουν ακράτεια κοπράνων. Επίσης, θυμάμαι με ανατριχίλα την περίπτωση της συντρόφισσάς μου Κούμα, που εκτελέστηκε τότε, που της φόρεσαν μία μαύρη βράκα και είχαν βάλει μέσα μία γάτα και την τραβούσαν απ’ την ουρά και την είχε καταξεσκίσει.

Δεν γράφω τίποτε για τα δικά μου βασανιστήρια στα κρατητήρια της Ασφάλειας, γιατί βλέπω καθημερινά τα πόδια μου με τα βγαλμένα νύχια αλλά και συναντώ συχνά τους βασανιστές μου στην πόλη και έτσι δεν ξεχνώ…

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου