ΤΟΥ '80 ΟΙ ΕΚΔΡΟΜΕΙΣ

Αραιά και πού –και όταν αυτό το «απαιτούν» οι ανάγκες κάποιων αναφορών και κειμένων– ανατρέχω στο προσωπικό μου αρχείο με τα περιοδικά που κατάφερα να περισώσω από τα χρόνια της μεταπολίτευσης. Ελάχιστα μπροστά σε αυτά που το «απερίσκεπτον της νιότης» τα εξέθεσε στην αδιαφορία της φθοράς και (εν τέλει) της απώλειας. Έστω κι έτσι όμως, τα περισσότερα «επιμένουν» να αποτελούν ένα επαρκές δείγμα της ποιότητας που διαπερνούσε κάποτε τις εκδοτικές απόπειρες. Γεγονός που ενισχύει έτι περισσότερο τη θλίψη που προκαλούν σήμερα τα έντυπα της ελαφρολαϊκής μας ένδειας.

Πολλά δεν χρειάζονται για να διαπιστώσουμε τη μεθόδευση αυτής της πορείας. Αρκεί μόνο να μπούμε στον κόπο των συγκρίσεων και να αντιπαραθέσουμε τα «εργαλεία» εκείνα που διαμόρφωσαν τις συμπεριφορές και το γούστο μας. Να δούμε για παράδειγμα τι περιοδικά κυκλοφορούσαν (και διαβάζαμε) τη δεκαετία του ’80 και τι από το ’90 και μετά. Να θυμηθούμε ποιων θεαμάτων υπήρξα

με θεατές τότε και ποιων μετά. Να αποτολμήσουμε μία ηλεκτρονική περιπλάνηση στο Αρχείο της ΕΡΤ και να αντιπαραθέσουμε το περιεχόμενό του με τη σαβούρα της ιδιωτικής φαντασμαγορίας. Να ανατρέξουμε στη μουσική και τα τραγούδια που ακούγαμε πριν καταποντιστούμε στον αισθητικό βούρκο της εκτόνωσης. Τι βιβλία διαβάζαμε προτού ενσκήψουν τα εφήμερα λογοτεχνήμα

τα του εκδοτικού πολτού. Πώς ήταν οι πνευματικοί φορείς και τα σωματεία και πώς είναι σήμερα. Και πώς από τους ανθρώπους του πνεύματος εκπέσαμε στη μετριότητα των αδαών και των τυχάρπαστων. Δεν νοσταλγώ. Καταγράφω μόνο τη διαδρομή και χαράζω την όδευση των συμπερασμάτων.

Ιδού λοιπόν μπροστά μου το μνημειώδες Τέταρτο του Μάνου Χατζιδάκι. Το εμβληματικό Αντί του ακαταμάχητου Παπουτσάκη. Ο Πολίτης του ευγενούς Άγγελου Ελεφάντη. Η Λέξη, το Διαβάζω, ο Σύγχρονος Κινηματογράφος, το «διαφορετικό» Αμφί, το Τραμ, το Εξώπολις, ο Μανδραγόρας, η Οδός Πανός, το Άρδην, το Νέμεσις της πρώτης περιόδου… Μα, ακόμη και τα άλλα, τα πιο «νεανικά», τα πιο «εύκολα»: το Ποπ & Ροκ, η Βαβέλ, οι 4 Τροχοί του χαρισματικού Καββαθά, το μικροκαμωμένο Αθηνόραμα, το πλουσιοπάροχο Σινεμά, το ελκυστικό και ρηξικέλευθο 01 του Στάθη Τσαγκαρουσιάνου…

Η συνέχεια, πάνω – κάτω, γνωστή. Κλικ, Νίτρο, Χάι, Σοκ, Esquire, Hello, Mirror, OK… Τρόπος ζωής σε ιλουστρασιόν εκπόρνευση. Τα in και τα out της αποβλάκωσης και του κρετινισμού. Τα πρώτα «αθώα» μπασίματα του ρατσισμού. Η θεματική μπούρδα της Κωστοπουλικής αγυρτείας. Το «πολιτικό σπρώξιμο» από το υφυπουργείο Νέας Γενιάς! Ποιος το ξεχνά…

Δεν υπάρχει λόγος να επεκταθώ και στα υπόλοιπα. Άλλωστε, το πέρασμα από τον Θίασο στο Safe Sex και από τον Εμπειρίκο στον Μπογδάνο είναι πολύ οδυνηρό ακόμη και για να το σκεφτούμε. Γι’ αυτό, μην πάμε μακριά. Στα κοντινά και τα οικεία. Στα πρόσωπα μόνο για να εμπεδώσουμε το μέγεθος της σήψης και της κατρακύλας! Αναρωτιέμαι: πώς από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη με τον Διαμαντή Αξιώτη στο πηδάλιό της περάσαμε στο κενό της ανωνυμίας της; Πώς από τον Χαράλαμπο Λαλένη, τον Κώστα Παπανικολάου και τον Βασίλη Θεοδωρίδη στον εμβληματικό Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών περάσαμε στο σημερινό πολιτιστικό υποκατάστατο; Πώς από τον Κοσμά Χαρπαντίδη και τον Αντώνη Κούφαλη στο ΔΗΠΕΘΕ βρεθήκαμε ξαφνικά με την Καραβία και τον Πετρόπουλο;… Πώς, εμείς του ’80 οι εκδρομείς;